Historia parafii rzymsko-katolickiej w Dnieprodzierżyńsku w skrócie

Początki rzymsko-katolickiej parafii św. Mikołaja związane są z budową dnieprowskiej fabryki w ówczesnym Kamienskoje (prawa miejskie jako Dnieprodzierżyńsk uzyskało w 1936 roku). W 1887 roku południowo-rosyjski związek metalurgiczny (ПРДМТ, ros. ЮРДМО) nabył działkę we wsi Kamienskoje i rozpoczęto wznoszenie fabryki.

Spod Warszawy na południe Ukrainy zostało przewiezione wyposażenie dla powstającego przedsiębiorstwa oraz sprowadzona kadra wraz z robotnikami, którzy w 1888 roku stanowili osnowę katolickiej wspólnoty. Wkrótce okazało się, że wykorzystany w celach modlitewnych budynek jest za mały. Z inicjatywy dyrektora fabryki Ignacego Jasiukowicza, według projektu p. Chormańskiego, w 1897 roku zbudowano kościół pod wezwaniem św. Mikołaja, mogący pomieścić pięciuset parafian. Pierwszą Mszę św. odprawiono 14 mja 1898 roku. Konsekracja kościoła odbyła się 25 września 1905 roku, dokonał jej biskup tyraspolski Józef Alojzy Kessler.

Do 1913 roku ludność Kamienskoje wzrosła z dwóch do czterdziestu tysięcy, a liczba katolików wynosiła prawie siedem tysięcy, nieliczni uczęszczali do katerinosławskiej parafii św. Józefa. Zasadniczą część wspólnoty św. Mikołaja stanowili Polacy, ale byli również Włosi, Francuzi, Niemcy, Czesi i ci pochodzący z krajów nad bałtyckich.

Po rewolucji, wojnie domowej, głodomorze i masowych wyjazdach Polaków z Kamienskoje liczba parafian zmniejszyła się do 427 osób. Pod koniec 1928 roku na podstawie instrukcji NKWS w Kamienskoje rozpoczęto kampanię zamykania kaplic modlitewnych i 12 grudnia 1929 roku kościół św. Mikołaja odebrano wiernym. Proboszcz parafii ksiądz Jakub Rosenbach został aresztowany i zesłany do obozu Sołowki, a w 1938 roku rozstrzelany. W kościelnym budynku władze otworzyły najpierw polski klub, a w ciągu następnych 60-ciu lat kolejno: punkt wojskowy, stajnię dla koni niemieckiej grupy pontonowej (podczas hitlerowskiej okupacji), poborowy punkt wojskowy, filię uniwersytetu marksizmu i leninizmu, planetarium, szkołę morską ДТСААФ, pracownie artystyczne, skład meblowy, spółdzielnię, sportowo-techniczną sekcję ДТСААФ.

Na początku lat 90-tych powołano grupę dla ratowania kościoła, w składzie której nie było ani jednego wierzącego człowieka. Grupę tworzyli: Nina Cyganok (dyrektor muzeum historii miasta), Michał Wasyliew (dyrektor muzeum fabrycznego), Olena Fesun (kierowniczka oddziału kultury), Aleksander Słoniewski (członek rady miejskiej). Zgodzono się, że kościół można ocalić poprzez odrodzenie wspólnoty katolików. 30 listopada 1991 roku z Charkowa do Dnieprodzierżyńska przyjechał o. Jerzy Zimiński i pod ścianą kościoła odprawił Mszę św.

Zgodnie z decyzją Nº66 z dnia 4 marca 1992 roku komitetu wykonawczego w Dniepropietrowsku zarejestrowano rzymsko-katolicką parafię w mieście Dnieprodzierżyńsk i przekazano jej kościół p.w. św. Mikołaja.

Proboszczem odrodzonej parafii został ksiądz Marcin Jankiewicz z diecezji lubelskiej, pracujący w Dnieprodzierżyńsku od 1992 do 1999 roku. Ks. Marcin zapoczątkował prace remontowe w kościele.

6 grudnia 1997 roku biskup Stanisław Padewski dokonał rekonsekracji kościoła.

7 sierpnia 1999 roku opiekę duszpasterską nad parafią objęli bracia kapucyni. Pod okiem kolejnych proboszczów, br. Błażeja Suski, br. Józefa Chromego i br. Jarosława Fedirczuka, kontynuują odbudowę materialną i duchową kościoła.

Aleksander Słoniewski
parafianin kościoła św. Mikołaja